Geleneksel olarak evliliğe ilk adımın atıldığı kız isteme merasimlerinin ünlü cümlesi “Allah’ın emri, peygamberin kavli”nin anlamını öğrenmek ister misiniz?
“Allahın emri, peygamberin kavli ile kızınız…” diye başlar o ünlü cümle. Evlilik öncesinin en önemli seremonilerinden olan “kız isteme” merasiminin heyecanla beklenen bu cümlesini, erkek tarafını temsil eden bir büyüğün söylemesi adettendir. Bu söz söylendikten sonra, kız tarafını temsil eden aile büyüğünün “Gençler karar vermişse bize evet demek düşer” benzeri bir onay cümlesi ile evlilik yolunda ilk adımlar atılmış olur.
Peki kız isterken söylenen bu cümledeki “peygamberin kavli” ne anlama gelmektedir? Cümlenin girişi “Allahın emri” ile başlar. Bu ifade, kadın ve erkek birlikteliğinin kurumsal bir yapı içinde başlayıp devam etmesi gerektiğine dair bir ilahi emir olduğunun bir tescili gibidir. Bu kurumsal yapıya evlilik dendiğini hepimiz biliyoruz. Allah’ın, birlikteliklerine engel veya yasak olmayan kadın ve erkeklerin evlilik birliği içinde bir yuva kurmalarını emrettiği de bilinmektedir. Bu sayede kız tarafına “Biz Allah’ın emrini yerine getirmek için kızınızı istiyoruz” denilerek bu talep ilahi bir temele oturtulur. Bu söze eklenen peygamberin kavli ifadesi ise bunun peygamber sözü ve akdi ile istendiğini belirtirmek içindir.
“Kavil” sözünden gelen ve dilimizde zaman zaman “kavilleşmek” olarak söylenegelen bu kelime, söz ve sözleşme veya anlaşma anlamına gelmektedir. Söz verilen bir şey, üzerinde anlaşılan, söz alınarak uzlaşılan konularda ifade edilen kavilleşmek, peygamberin kavli ifadesinde de aynı anlamla söylenir. “Emir Allah’tan, sözleşmesi peygamberden” şeklinde de söylenebilecek bu ifade ile peygamberin sözü ve anlaşması esas alınarak kızın istendiği açıkça karşı tarafa bildirilmiş oluyor.
Peygamberin sözü yerine getirilerek başlanan bir işin hayırlı olacağı, sağlam bir temele oturacağı varsayımıyla ifade edilen peygamberin kavli, bir bakıma evlilik birliğine güçlü bir destek sağlar. Kız tarafına ise bu sözün güçlü anlamı karşısında mütevazi bir tavırla onay vermek düşer. (Elbette ki istisnalar kaideyi bozmaz!) Karşılıklı içilen kahvelerin ardından evlilik yolunda yapılması gereken bu adet yerine getirilmiş olur. Sonrası artık evlenecek çiftler ve aileleri arasındaki uyuma kalır.
Evlilik herşeyden önce iki insanın rızasının, birbirine sevgisi, aşkı ve saygısının, birlikte bir ömür geçirebilme iradesinin bir sonucudur. Biribirilerine verdikleri söz, en az peygamberin kavli gibi güçlü bir söze veya akde dayanıyorsa, evlilikleri de bir yastıkta kocayıncaya dek uzanan ve ancak ölümün ayırabildiği bir birlikteliğe dönüşecektir.