Evlilik yolunda ilerlerken , nişan hazırlıklarında en önemli noktalardan biridir damat bohçası. Her yöreye göre farklılık gösterebilir.
Sözden sonra evliliğe bir adım kala nişan merasimi yapılır.Nişanda sadece yüzükler takılmaz, adetlerimizde yerine getirilir. Bu adetlerden biri de gelin tarafının hazırladığı damat bohçası ritüelidir.
Damat bohçası hazırlanışı yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Bu nedenle öncelikle karşı tarafın istekleri de sorulur.Yöreden yöreye bohçanın verilme zamanı ve içeriği değişiklik gösterse de hiç değişmeyen hediyeler vardır.
Kimi yörelerde damat bohçası nişandan önce ya da nişan sırasında verilirken, kimi yörelerde ise nişandan sonra verilir. Nişandan sonra verilen bohçalarda amaç gelin evine gelen bohçaya göre damat bohçası hazırlamaktır.
Damat bohçası hazırlanırken büyük itina gösterilir fakat gelin bohçasındaki gibi abartılı süslemeler kullanılmaz. Daha sade sepet ya da sandık kullanılır.
Yörelere göre damat bohçasının içeriği değişiklik gösterse de içine genelde pijama, iç çamaşır takımı, tıraş seti, terlik, gömlek, kravat, kemer, çorap, cüzdan, kol saati ile parfüm bulunur. Ayrıca birçok yöremizde kayın valide, kayın peder, damadın kardeşlerine ve akrabalara da hediyeler vermek adettendir.
Bazı yörelerimizdeki damat bohçalarını inceleyelim :
İzmir
Nişanlılık dönemi içerisinde dini bayramlar olursa; oğlan tarafı kız tarafına kurbanlık gönderir. Kız tarafı da oğlana gömlek, çorap, mendil, iç çamaşırı gibi hediyelerle damat bohçası hazırlar.
Trabzon
Bu yörede kayın valide ve kayın babanın bohçası daha zengin hediyelerle hazırlanır. Kayın valideye; baş örtüsü, atlet, külot, çorap, seccade ve elbise ya da elbiselik kumaş konulur. Kayın peder ise gömlek, pijama takımı, atlet, külot, mendil ve çorap konulur. Eltilere ve görümcelere ise normal bohça hazırlanır.
Çanakkale
Nişan günü erkek tarafı kız tarafına vereceği hediyelerle yüzük, küpe, altın bilezik, inci gibi geline alacağı ve takacağı bütün mücevherleri; bir sepet ya da bohça içine koyarak davul zurna eşliğinde nişan davetlileri ile kız evine gider. Nişan yapıldıktan bir kaç hafta sonra ise kız tarafı damadın çamaşırları, tıraş takımı, kemer, cüzdan gibi bazı eşyaları içeren damat bohçası ile erkek tarafına vereceği hediyeleri alıp düğün gününü kararlaştırmak için oğlan evine gider.
Afyon
Afyon’da damat bohçası ”dürü bohçası” olarak geçer. Afyon’a özgü gelinin yatak odası hazırlığı olan “karyola düzme” olayından sonra damadın yakın akrabalarına hazırlanan damat bohçası verilir. Bunun içerisinde iç çamaşırı, çorap, yazma, havlu, elbiselik, çarşaf, mendil gibi giyim eşyaları bulunur. Ayrıca kız evi önceden hazırladığı, damadın ve sağdıcının düğün günü giyeceğinin bulunduğu iki ipek bohçayı oğlan evinden gelenlere verir. İki ipek bohçanın içinde iç çamaşırı, mendil, takke, kravat, çorap ve gömlek bulunur.
Görüldüğü gibi bir damat bohçasının verilme zamanı değişse de içerisinde gelin ve damat için yer alması gereken alışveriş listesi, yurdumuzun değişik bölgelerinde önemli farklılıklar göstermemektedir.