Yörelere Göre Damat Bohçası Nasıl Hazırlanır?

Bir çift evlenmeye karar verdiği andan itibaren yoğun hazırlıklar başlar. Önce kız isteme, söz, nişan; sonrasında düğün hazırlıkları, alışverişler, ev seçme, düğün yeri seçme… Bitmek bilmeyen istekler ve sonunda mutlu ama yorgun son. Üstelik bütün bunlar tek tip de değildir. Yörelere göre hazırlıklar farklılık da arz etmektedir.

Şehir hayatı bizi her şeyi hızlı ve pratik yapmaya sevk etse de pek çok yöremizde ve şehirde yaşayan ailelerimizde geçmişten kalan örf ve adetlerimiz düğün hazırlıklarımıza da yansır. Bunlardan en belirgini nişan aşamasında ya da sonrasında verilen gelin ve damat bohçasıdır. Nişanlanacak olan çiftlerin aileleri karşılıklı olarak nişan öncesi ya da sonrası birbirlerine bohça verirler. Bu bohçaların içinde bulunması gerekenler ve verilmesi gereken kişiler yöreden yöreye farklılık gösterse de genel itibari ile gelin bohçası için gecelik, iç çamaşırı takımı, terlik, çorap, parfüm; damat bohçası içinse pijama, iç çamaşır takımı, tıraş seti, terlik, gömlek, kravat, kemer, çorap ile parfüm hazırlanır. Ayrıca pek çok yöremizde kayınvalide ve kayınpedere, damadın kardeşlerine, çeşitli akrabalar da bohça vermek adettendir.

Bazı yörelerimizde verilen damat bohçaları ise şöyledir :

Erzurum

Kız evi nişanda takı takanlara “çeyiz” denilen bir damat bohçası hazırlar. Çeyiz bir bohça içinde gönderilen ve verilecek olan kişinin kadın ya da erkek olmasına göre değişen çorap, gömlek, iç çamaşırı, elbiselik kumaş, ayakkabı, peşkir, baş örtüsü, seccade gibi şeylerden oluşur.

Trabzon

Damat bohçası Trabzon’ da faruz dokumasından fanila, külot, mendil, havlu, çorap ve çarşaf gibi şeyler içerir. Bohçanın içindekiler verilecek kişinin aile içerisindeki yakınlık derecesine göre değişiklik gösterir. Kayınvalide ve kayınpederin bohçası daha zengin hazırlanmaktadır. Kayınvalideye; seccade, baş örtüsü, atlet, külot, taret mendili, çorap ve yatağının üzerine sermesi için yaygı,elbiselik kumaş koyulur. Kayınpedere ise; seccade, pijama ya da gömlek, atlet, külot, çorap, mendil koyulur. Eltilere ve görümcelere ise normal bohça çıkar.

Gümüşhane

Gümüşhane’ de Perşembe günü, “gelin alma günü” dür. Sabah kız evinde hazırlanan “güvey bohçası” (damat bohçası-damadın düğün günü giyeceği giysiyi, takacağı kemeri, ayakkabıyı içeren bir bohça) bir tepsi baklava ile erkek evine gönderilir. Sağdıcı ile hamama giden güvey, bohçadaki giysileri giyer.Gelin almaya öyle gidilir.

Çorum

Çorum’ da damat bohçası kınadan önce kız tarafı tarafından oğlan evine gönderileri ve bu bohçada damadın düğünde giyeceği kıyafet, pijama, cüzdan, çorap, saat gibi şeyler bulunur.

Çanakkale

Nişan günü erkek tarafı kız tarafına vereceği hediyelerle yüzük küpe altın bilezik inci gibi geline alacağı ve takacağı bütün mücevherleri; elbiselikgelinlik ve duvağı bir sepet ya da bohça içine koyarak çalgılar ve nişan davetlileri ile kız evine gider. Nişan yapıldıktan sonraki hafta ise kız tarafı damadın güveylik çamaşırları, tıraş takımı, kemer, cüzdan gibi bazı eşyaları içeren damat bohçası ile erkek tarafına vereceği hediyeleri alıp düğün gününü kararlaştırmak için oğlan evine gider.

Sandıklı

Sandıklı’ ya özgü gelinin yatak odası hazırlığı olan “karyola düzme” olayından sonra damadın yakın akrabalarına hazırlana dürü bohçası (damat bohçası)verilir. Bunun içerisinde iç çamaşırı, çorap, yazma, havlu, elbiselik, çarşaf, mendil v.b. giyim eşyaları bulunur. Ayrıca kız evi önceden hazırladığı, damadın ve sağdıcının düğün günü giyeceğinin bulunduğu iki ipek bohçayı oğlan evinden gelenlere verir. İki ipek bohçanın içinde “iç çamaşırı, mendil, takke, kravat, çorap ve gömlek” bulunur.

Kısaca yöreye göre farklı verme şekilleri olsa da damat bohçasının vazgeçilmezleri pijama, terlik, iç çamaşırı…